'๐๐ผ๐บ๐ฒ ๐๐ป๐ฟ๐ฒ๐น๐ฏ๐ฎ๐๐น๐ป๐ฎ แนฌ๐ต๐ฎ ๐ญ๐ฎ๐๐ธ & ๐ฅ๐๐ถ๐ต๐ต๐น๐ผ ๐ก๐ด๐ฎ๐ถ๐๐ฒ ๐๐ป๐ธ๐ฎ๐๐น๐ป๐ฎ' ๐ฆ๐ฎ๐๐ถ๐ต๐ผ๐ป๐ฎ k๐ต๐ฎ
(๐ฟ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐ ๐๐๐! ๐ผ๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐ ๐)
~ Zoa Tlau, 26.05.2025, Buannel Cabin
He sawihona pawimawh tak hi Zonet Zoram Kalsiam Programme-ah May ni 20, 2025 zan khan a chhuak a. Zonet YouTube channel-ah an dah a, thlirtu nuai 3.39 chuang an awm tawh. Panel-ah hian Police, Ukil, Social Welfare Dept., แนฌBCC, CYMA leh 'social activist' 3, an vaiin 8 an ni a. Darkar 1:55 chhunga rei a ni a, thlirletna pawh a tawi thei lo a, chhiar chhuak hrรขm ang che. Host Pu Lalnunแนญawma Fanai hian a fawm kim thawkhat viau a ni.
๐๐๐ฐ๐ข๐ก๐จ๐ง๐ ๐ฅ๐๐ก ๐ ๐ญ๐๐ฅ ๐ญ๐, ๐ฆ๐ข๐ฉ๐ฎ๐ข ๐ง๐๐ง:
Sawihona neih tur buaipuitu Pu Lalnunแนญawma Fanai (Manuna) hian 'background' hrang hrang; dan hremi, dan lekkawhtu, CYMA, Home, activist leh sorkar dept. te a huikhawm hi a fakawm a. Hmaichhanah zawhna tam tak inup tawh inzawtin an inchhรขng thei zรชl a, thlirtute tan a manhla hlรช mai. 'Live RTI' a ni ringawt alawm!
A hmuna chhimtu Pu Manuna'n a sawm te hi ruahmanna fel tak neia sawm a ni a. Gov't Mizo HSS zirlai naupang 40 zet an ni. Anni ang rual hian drugs hmansual a pawizia an hriat chian a, an kum ang rual aแนญanga an hriata kan venhim ngai a tih vang a ni. A pawimawh hle.
๐๐ฎ๐๐ญ๐๐๐ฅ๐ ๐๐ฎ ๐ง๐ ๐๐ข๐ก๐ญ๐ก๐ฅ๐๐ค ๐ ๐ก๐ซ๐๐ก๐๐ฐ๐ฆ:
Pi Vanramchhuangi (Ruatfela Nu) hian 'human rights, child rights' leh thil hrang hrangah vei neiin a lo thawh hlawk viau a ni thei e. He sawihona neih แนญuma a แนญawngkam chaltlai lutuk leh inchachhuah rilru pu sa ang hrima a awm kha hmuh a hrehawm.
แนฌBCC founder 'Pu Zohminga misual a ni,' a han ti ringawt a. แนฌBCC leh TNT enkawltute 'Evan da leh' tih lamhawia a puh te, Pathian kohna chhanga Home/Centre siamtute 'ruihhlo ngaite enkawl eizawnna atana hmang' tia a chhe bera 'record' awm reng tawh tur, mipui en tura a puh kha a pawi a ni.
Thihna chungchang an sawiah pawh Upa Lalnunpuia Hrahsel, แนฌBCC Advisory Board Member, pawh kha a chachhuah deuh a. Ama'n jail-ah an thi ngai lo, a tih ringawt lah kha thudik a lo ni si lo. 'Home-ah an thi tur a ni lo' a tih ngawt te pawh mihring kan thu lo, host a mausร m deuh bawkin ka hmu. Tel tam tawh lo se ti an tam viau.
๐๐ข ๐๐๐ฅ๐๐๐ฆ๐ค๐ข๐ฆ๐ข, ๐๐๐ฏ๐จ๐๐๐ญ๐:
Ani hian lawm a hlawha a thusawi 'video clip' tawi pawh a darh nasa. Home te chu 1993 & 2020 Rules kan neih anga in register vek a, 'accreditation' ti veka sorkar laipui aแนญanga puihna dawng turin a duh a. 'Minimum standard' tala kalpui a duh.
Mizorama Home zingah 'accreditation' nei an la awm lo a, hetiang nei sorkar laipui puihna dawngtu Home-a awm hi India ramah mi 6,47,799 (2024-25) an awm thu Pi Famkimi hian a sawi. Dan zawm ila Mizorama Home 46 te hian Central & UNO แนญanpuina hial an dawng thei a. Inzirtirna neih nasat a ngai tiin zirlai naupang te pawl tinah syllabus-a telh a แนญulzia a sawi a, Mizoram chu Myanmar kaltlangin Manipur buai vangin khawvela meth. leh no.4 kaltlang tam berna a ni hial niin a sawi.
แนฌBCC te anga ngawlvei damlo awm te chu Kohhran tinin mahni beram แนญheuh pawtdarh a, enkawl vek a nih chuan harsa leh hautak a awm lo ang, a tih hian lawm a hlawh viau. Kohhran rohlu ber chu a mipui te an nih avangin hei hi nasa taka buaipui a ngaihzia a sawi uar hle bawk.
๐๐ข ๐๐๐ง๐ฅ๐๐ฅ๐ก๐ซ๐ฎ๐๐ข๐ข, ๐๐๐ & ๐๐, ๐๐จ๐๐ข๐๐ฅ ๐๐๐ฅ๐๐๐ซ๐ ๐๐๐ฉ๐ญ.:
Ani hian zaidam takin zawhna a chhรขng funkim thiam hle a, mipuiin kan ngaihven dan thlirin kan harh ta hle chu a lawm hle. Home 46 zingah Sorkar laipui MSJE fund hmu 11 an awm thu sawiin, Social Welfare Dept. chu co-ordinating agency an ni a ti a. 'Accreditation' neih vek tur a nih laiin nei an la awm lo tih a sawi a. Hei hi Mizoram bik a sawina a ni a, 2020 Rules khan Home tin te 'accreditation' a phรปt vek a, hei hi 'amend' hlekin Accreditation Committee vawi 2 an แนญhu tawha hma an la mรชk. Hei hi an puitlin chuan Home te chu 'minimum standard' tala kalpui vek tur a ni ang. (Mi 5 tan ek-in 1, 10 tan bual-in 1, trained counsellor, psychological & medical services etc. te a ngai)
๐๐ฉ๐ ๐๐๐ฅ๐ง๐ฎ๐ง๐ฉ๐ฎ๐ข๐ ๐๐ซ๐๐ก๐ฌ๐๐ฅ, แนฌ๐๐๐ ๐๐๐ฏ๐ข๐ฌ๐จ๐ซ๐ฒ ๐๐จ๐๐ซ๐ ๐๐๐ฆ๐๐๐ซ:
Ani hi a thusawi leh thlir dan a hrisel hlรช a ni. Pathian แนญihmi leh ringtu แนญha a nihna a hmuh theih. "Kan ram hi a nรข a ni," a ti thlawt. Ramthar kan vei chu แนญha hle mah se, 'social front' lam buaipuia ko thlak a ngai a ti. Ram ril hla zawka kal te aia tualchhung missionary hna a แนญulzia a sawi hi pawmawm leh thil แนญul lutuk a ni tih a lang. 'Kangแนญhelh leh Meikawng sial Project' kalpui a ngai a ti a, ngaihtuahna a tithui. Home-a awm te hi Kohhran tinin 'sponsor' ila phurrit a nih a ring lo a, Pi Famkimi te nen an thu a inzรปl hle.
๐๐๐ฌ๐ฌ๐ข๐๐ ๐๐๐ฅ๐ฅ๐๐ฐ๐ฆ๐ณ๐ฎ๐๐ฅ๐ข, ๐๐๐๐ ๐๐ข๐ณ๐๐ฐ๐ฅ ๐๐จ๐ฎ๐ญ๐ก:
Police aiawh a ni a, 'khawm case' an neih ngai loh thu a sawi a, a dik ang. Chhungte mangangin Police ruaia mahni fate แนฌBCC leh Home dang danga dah an awm nual a, hriat pawlh lo ila. 'Addict'-in mahni hman tur, sumdawnna ni lo, drugs an lo kawl pawh in UNODC dan angin, 'accredited' Home-ah course zawh thleng an awm duh chuan hrem lovin ngaihdam theih an ni, a ti. A sawi fiah felfai hle.
๐๐ฎ ๐ ๐๐๐ข๐๐ง ๐๐๐ฅ๐๐๐ค๐๐ฐ๐ฆ๐, ๐๐ฌ๐ฌ๐ญ. ๐๐๐๐ซ๐๐ญ๐๐ซ๐ฒ ๐๐๐๐, ๐๐ฎ ๐๐ซ๐ข๐๐ญ๐ ๐๐ก๐ก๐๐ง๐ ๐ญ๐ & ๐๐ข ๐๐๐ฅ๐ฆ๐๐ฅ๐ฌ๐๐ฐ๐ฆ๐ข, ๐๐๐ญ๐ข๐ฏ๐ข๐ฌ๐ญ๐ฌ:
CYMA ten theihtawp an chhuah dan Pu Fabian-a report pek aแนญang khan an แนญhahnemngaihna leh inpekna a ropui hle mai. Sorkara pawisa dilpui leh a แนญula an neih anga puih thlengin an kalpui a ni. Ruihhlo ngai vรกk rawlai haw ngam mang lo te แนฌBCC lama dah pawh an ngah e. Mahse, anni pawh dan anga an kal a ngai a, ngawlvei te anmahni duhthu ngeia Home-a an dah a nih loh chuan a dahtu pawh kum 5 jail tan theih a ni. Pu Hriata Chhangte pawhin ruihhlo ngai damlote thlavang a hauh แนญha khawp mai. Pi Mali hian fak a hlawh a, YouTuber te fimkhur tura a fuihna te a zahawm. Hei mai bakah hian inhnialna karah thulai a la thiam hle bawk.
๐๐ฅ๐๐ง๐ ๐ค๐๐ฐ๐ฆ๐ง๐:
Host Pu Lalnunแนญawma Fanai hian ngawivei hi a vei ngang a, tunah Home/Centre-ah ngawlvei 4,048 an awm tih an sawi chu แนฌBCC vรขnglaia 1,000 chuang an awm lรขi nen chuan Home-ah mi 5,000 chuang an awm tihna a ni a. Pawn lamah Synod camping-ah 1,000 chuang an lut a, ngawlvei zat chiah hi chhiarpui neih แนญul a ti hle.
Ngawlvei chhiarpui hi Pu Manuna rawt angin kalpui ngei ngei a, an chhungkaw dinhmun hriat a pawimawh em em ta a ni. Hei bakah hian แนญhalai rual te 'target' nasat a แนญul a, Pu Nunpuia Hrahsel, Pi Famkimi leh host ngei pawh hian an vei ber pakhat a ni. Anni ngawlvei la ni ve lo te himna tur hian theihtawp chhuah a ngai ta, inzirtirna hi sunday school leh ni tin school zirlaiah pawh telh vek a hun ta e.
Belh tlรชm - Tunah hian Heroin (No.4) aiin Meth & Cryst Meth. te hian min paltlang hnem zawk niin Police record aแนญangin a lang a. Khehpuam kan thawnchhoh zรขr kan zo mรชk. Khawva inland drugs route lian ber pawh kan ni maithei. Kuminah April ni 15 thlenga Police record-ah chuan Meth. ₹ 31,19,58,400 & Crystal Meth. ₹ 15,50,70,000 man an man laiin, Heroin ₹ 4,82,04,000 man chauh an la man thung.
No comments:
Post a Comment