WHATSAPP GROUP A LINK POST TU HREM THEIH.

 WHATSAPP  GROUP  A  LINK POST TU HREM THEIH.

                                  Er. Chhungpuia Renthlei. Senior Technical Officer, NIELIT Aizawl

Link chu internet a duhna hmuna luh kual zung zung theihna tur leh file download, software install, Video streaming etc nana hypertext message chikhat a ni. WhatsApp, Facebook leh Social media ah link chi hrang hrang kan post nasa thin hle. A tangkai viau rualin cyber criminal thil sual tihna hmarua ber anih vangin link post leh click chungchangah fimkhur a tul hle.

WhatsApp group member tana link tangkaipui:- news websites /online link, YouTube video-sharing, articles /blog posts, commercial websites /online stores, Zoom/Neet meeting, files, documents, software download  e.t.c link post te hi dan bawhchhiahna  a nilo. Pawi khawihna tur hrim hrima siam link himlo post erawh  dan bawhchhiahna a ni thung.

Pawi khawihna tur hrim hrima siam link te:

Harmful links: Thinrimna, buaina, inlakhranna, sorkar phalloh thil tihna, milem leh thlalak mi nawlpui hmuh chi loh leh en hreawm tak tarlanna, midang chawhbuai theihna leh deusawhna ang chi link zawng zawng te.

Spam links: Sumdawnna leh advertisements ninawm tak tak te, bumna hmanga inthlemna te, Intihderna leh website diklo a inhruai luhna te, midang tana ninawm leh thinrimna khawpa link post teuh teuh te.

Malicious links: Computer leh mobile phone ti buai thei viruses, malware, ransomware te, kan remtihna lova Auto download theihna te, personal data leh login credentials ruchhuak thei te, distributed denial-of-service (DDoS) attacks thlen tir thei link zawng zawng te.

Hremna:

Link post hrim hrim hi thilsual nilo mahse, WhatsApp leh social media a midang te tana harsatna thlen thei link post hi hrem theih an ni. Harsatna a thlen dan azirin hremna pawh a neplo hle. Inda ram dan hrang hrang hmanga hremna langsar zual te:

IT Act (2000):

Harmful links: Kum 3 thleng Jail tan leh pawisa chawi(Section 66A). Spam links: Kum 3 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 66A). Malicious links: Kum 3 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 65) emaw, Kum 5 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 66)

Bharatiya Nyaya Sanhita (BNS):  

Harmful links: Kum 2 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 503).Spam links: Kum 2 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 504). Malicious links: Kum 3 thleng Jail tan leh pawisa chawi(Section 505)

Bharatiya Nagarik Suraksha Sanhita (BNSS)

Harmful links: Kum 3 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 155). Spam links: Kum 3 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 155). Malicious links: Kum 5 thleng Jail tan leh pawisa chawi(Section 155)

Disaster Management Act (2005)

Harmful links: Kum 2 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 54). Spam links: Kum 2 thleng Jail tan leh pawisa chawi Section 54). Malicious links: Kum 5 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 54)

Unlawful Activities Prevention Act (UAPA) (1967)

Harmful links: Kum 5 thleng Jail tan leh pawisa chawi(Section 13).Spam links: Kum 5 thleng Jail tan leh pawisa chawi (Section 13). Malicious links: Kum 7 thleng Jail tan leh pawisa chawi(Section 13)

Jail tan chhung leh pawisa chawitur zat hi an pawi khawih nasat dan a zirin a danglam thei. Tin, WhatsApp inkaihhruaina dan kalh anih avangin  account  tihtawp sak theih a ni bawk.

Hriattur pawimawh:

Link thalo laka nang leh kei kan him nan link hriat chian loh leh  himlo whatsapp ah post ching suh. Sumdawnna thila offer tha lutuk leh man tlawm lutuk ang chi link te, KYC leh Bank kaihhnawih link te, Lucky ticket /Lottery kaihnawih link te hi inbumna link a ni thin. Hetiang link hi click lovin, delete nghal zel ang che. WhatsApp group a Link post  vanga harsatna i tawk anih chuan evidence atan link URL, contents, pictures, comments, messages, profile , link post tu mobile number leh personal detail chhinchhiah la. Police station hnai berah FIR thehlut ang  che.

==============


No comments:

Post a Comment

I chhiar tur te

Kumin April atangin Mizoramah Mit pe (Eye Donate) 32 an awm tawh

Vawiin 25.8.2025 khan 40th National Eye Donation Forthnight Programme, Health Worker Training School, Kulikawna neih chu Dr. Lily Chhakchhua...