ZUNZAM MORNING NEWS (3.4,2025 )

Myanmar Lirnghing tuar tanpuina tur phurtu Thlawhna Lengpui Airport lo tum 

Lunglei.3.4.25 : Operation Brahma hnuaiah India chuan Myanmar-ah lirnghing tuarte tanpuina thahnem tak a thawn chho mek a, Indian Air Force sipai thlawhna C-17 Globemaster chu lirnghing tuarte mamawh tur tam tham tak phurin Lengpui Airport ah alo tum. 

United State siam sipai thlawhna Indian Air Force ta hian metric tonne 65 zeta rit mipui mamawh hrang hrang a rawn phur a, heng a rawn phurh te hi tui intur, buhfai, damdawi, mut bu te leh in enkawlna atana mamawh hrang hrang te an ni. Lengpui Airport thuneitu te sawi danin heng bung raw hrang hrang lirnghing tuarte tanpuina tur hi Assam Rifles ten Zokhawthar ah Truck hmangin an chhek chho dawn a, heta tang hian Myanmar ram chhunga Chin state paltlangin lirnghing tuarte tanpuina an pe dawn a, India sorkar leh Myanmar sipai sorkar pawh hemi chungchangah hian an inbe tawh nia thudawn a ni. 

External Affairs Minister Dr. S. Jaishankar chuan Operation Brahma hnuaiah India chuan Myanmar-ah tanpuina thahnem tak a thawn thu a sawi a. Indian Air Force C-130J thlawhna hmangin buhfai leh ei tur bakah tanpuina bungrua tonne 16-a rit chu Delhi atangin Mandalay ah thawn a ni tawh a, Indian Navy lawng lian, INS Ghariyal pawh Vishakhapat nam atangin ei leh in tur metric tonne 442 phurin a chhuak a. External Affairs Minister sawi danin Manda lay-ah Indian Army field hospital unit din a ni tawh bawk. 

Operation Brahma tia vuah Lirnghing avanga chhiatna hrang hrang thleng leh inchhan chhuahna hna thawhna tura India sipaite hmalakna hi thla liam ta March ni 29 khan bultan a ni a, he hmalak naah hian India mithiam hrang hrang damdawi lam leh lirnghing sawhkhawk tuar te sawng bawl tura mithiam bik te chuan Myanmar rama lirnghing tuar te an enkawl dawn a, heng bakah hian India sawrkar chuan Myanmar ah hian tanpuina thahnem tak thlawhna leh lawng hmangin a thawn lut bawk.


Chhimlam Serzawl kawngah Ruihhlo thehnem tak an an man leh 

Nizan hmasa khan Lawngtlai Dist-a Bualpui (NG) ramchhung Serzawl kawngah Assam Rifles, Mizoram Police leh YLA tangkawp chuan ruihhlo thahnem tak an man. Nizan hmasa a beihpui thlakah ah hian Myanmar lam mi hnen atangin Methampetamine Mum 42000, Kg 4 leh gram 600 a rit an man a, hei hi tualchhung hralhnaa chhutin Rs 59,80,000 man hu niin Myanmar atanga Mizoram a pêk tur ni ngei tura rin a ni. 

Tunhnai khan Lawngtlai Dist Bualpui (Ng) a Raltlan awm mek te hi Mizoram Police, Assam Rifle, VC leh Young Lai Assn ten ko khawmin raltlan awmdan tur hrang hrang hrilhhriat an ni a, ram leh khawtlang a him zawk theih nan leh mipui leh Raltlan ten thawhhona tha an neih theih nan a tangkai chi hrang hrangte sawilan a ni a, Tun hnai khan Bualpui (Ng) ah ruihhlo man a tam avangin Raltlanten an zawmtur hrang hrang duan a ni a, Khawchhung a, Raltlan Kenbo Bike leh lirthei dang kawlte chu khawchhungah chauh hman phal sak niin an zin dawn in Joint VC Secretary hnenah in report a lehkha lak zel tur a ni dawn a. An haw hunah lehkha kengin Joint VC Secretary hnenah in report leh tura tih an ni bawk.


Tleirawl rual 20,606 zet  chu ruihlo laka fihlim turin  an intiam tawh.

Foundation For Drug-Free Mizoram chuan an pawl dincham vawi 6-na Foundation Day chu April 1, 2025 zan khan Aizawl Peak Restaurant, Skywalk awmna Zuangtui ah an hmang a, tleirawl 20,606 ten ruihlo laka fihlim turin an intiam tawh tih an sawi. 

He pawl dintu Tv. V. Lalnunthara (Mathara) chuan Day thuchah sawiin; an pawl rawngbawl na kaltlangin tleirawl mi 20,606 te ruihhlo laka fihlim turin an intiam tawh tih sawiin; Generation Alpha ti a khawvelin a koh mek tleirawl te zinga rawngbawl an nih avangin an pawl member te chu tleirawl te nungchang zirchiang a, insiamrem a, an mamawh phuhru tura inbuatsaih turin a chah. Foundation For DrugFree Mizoram Patron leh Revenue Minister B. Lalchhanzova chuan khuallian niin a hmanpui a, Mizoram ruihhlo vanga harsatna tawh chuan ram ei leh bar a khawih tel avangin ngaithah theih a ni lo tiin; ruihhlo laka tlei rawlte fihlim vek se ti pawl a ding leh an hmalakna chuan rah tha a chhuah chhoh mek avangin; Mizo ram in he tlawmngai pawl hnathawh hi a thlir reng a ni, a ti. 

Tlawmngai pawl Foundation For Drug-Free Mizoram hian kum 6 chhungin member 1,250 neiin; hmun 104 ah rawngbawlin an fehchhuak tawh a. An pawl rawngbawlna chu zawm turin Mizoram mipuite an sawm.


Rangvamual leh Phungchawng Zu te a hlauhawm 

Pu Peter Zohmingthanga, Jt.Commissioner END Mizoram chuan Rangvamual leh Phungchawng Zu (Amawii) hi Zu hmanhmawh a ni a, a hlauhawm, Hnar tawk leh Mawngdep nei hman lovin hun rei vak lohah an thihpui mai zel, a ti. He thu hi nimin chawhma lama Lunglei END Annual Inspection a neihna a a sawi niin Pu Peter Zohmingthanga chuan, a hlauhawm dan chiah hriat anih loh avangin Delhi lamah Laboratory-ah a sample test tir niin tunah hian a result a lo thleng tawh a, reilote-ah mihring tana hlauhawm Chemical enge awm tih puanzar theih a ni ang, a ti.







Rangvamual leh a dangte zu sample zirchianna report dawng tawh 

Excise & Narcotics Dept chuan Rangvamual, Phunchawng leh Tuikhurhlua an zu te mihring tana a hlauhawm dan hriatchian a nih theihna atana Delhi-a a sample an test tir result an dawng tawh. Thu dawn danin, Excise & Narcotics Dept hian zu sample an test tir result dawng tawh mah se, eng anga mi hring tana hlauh awm nge tih leh eng chemical-te nge awm tih mipui hnen a puangzar tur chuan result hi zir chian ve leh phawt a ngai. 

Zirchian zawhfel a nih hunah mipui hnenah puanzar tum a ni. Tarlan tawh angin, Assemmbly Session neih zawh takah khan Excise Minister Lalnghinglova Hmar chuan Rangvamual, Phunchawng leh Tuikhurhlua zute endik tir mek a a nih thu a sawi. ZPM member Lt. Col. Clement Lalhmingthanga'n 'Aizawl chheh vela zu hmunpui Rangvamual, Phunchawng leh Tuikhurhlua zu quality chhia hi an sawi foa, hemi chungchangah sorkarin hmalak tumna a nei em ?' tih a zawhna Excise Minister hian a chhang a ni. 

Pu Lalnghinglova Hmar chuan, 'Heng zu hlauhawm nia sawite mihring tana a hlauhawm zia chipchiar taka pholang tur laboratory tha Mizoramah kan neih loh avangin tunah hian Delhi lama Central Laboratory-ah endik tura hmalak mek a ni,' a ti. 


ZPM Southern Hqrs Vigillance Dept. te chuan Lunglei chawmtu Pial(ri hniam)thleng tui khuah mek chu an tlawh.

Lunglei Pialthleng tui khuah meka hnathawktute nen an hnathawh chin leh harsatna leh an hnathawh dan hrang hrang te enho niin ZPM Southern Hqrs Vigillance Dept. General Secretary Pu H. Darzinga chuan hna thawh zawh vat anih theih nan leh tunlai Lunglei tui harsa chho mekah tun aia chak zawka hma lak anih theih nan leh theihtawp chhuah zel turin a chah a, furpui thlen hma working season a theih ang tawka a tam thei ang ber thawk hman turin a chah a, Lunglei mipui tui an harsatna tam tak hriatthiam puia theihtawp chhuaha chak lehzuala hmalak anih theih nan hnathawktute pawh a ngen nghal bawk a ni.










ZPM Thalai chuan Chief Minister leh Finance Minister ni bawk Pu Lalduhoma kaihhruai Sorkarin, Sum leh pai enkawl an thiamna vanga Financial Year 2024 - 2025  Closing Balance Cheng Vaibelchhe 930 vel kan nei thei chu lawmawm an tih thu leh an chhuan tak zet thu an tarlang.

ZPM thalai chuan ZPM Sorkarna hnuaiah kan Minister leh MLA tin ten Ram leh Hnam tan theihtawp chhuaha  hna an thawh mek bakah, Corruption lamah pawh hmingchhiat na nei miah lo a an la kal zel thei nia sawiin lawmawm an tih thu an sawi a. Finance Minister leh Chief Minister ni bawk Pu Lalduhoma  leh Finance Department lama a thawhpui te thawhrimna leh hmalakna bakah Sawrkar Department tinten inremchemna kawnga an hmalak naah ZPM Thalai Headquarters chuan lawmthu an sawi tih an thuchhuahah an tarlang bawk.


Myanmar mandalay khawpui chu tunhnai lirnghing avang khan a chhe nasa hle a, a bikin kawpui laili leh hmar lamah in chhia a tam a, In tam tak a tlu sawp ani.

Myanmar sipai sorkar hian lirnghin hnuah hian an ramah ramdang media te luh an phal lo a, chuti chung chuan BBC palai chu a ruka lutin Mandalay khawpui engemawzat a fang a. Kawtthler an kalna ah in te a khi nasa a, a chhunga luh hlauhawm tak tak te a ni a, Mandalaya hospital lian ber pawhin pawnah damlo te an enkawl a ni.

Neeraj Singh, India Disaster Response Team, Bhudhist Academy a chhanchhuah hna thawk puitu chuan an struckture chu pancake ang maiin a tlu sawp a, nungdama chhan chhuah an awm beiseina a chau tawh hle a, chuti chung chuan 'tak hlauhin' tiin kan la bei tang tang a ni, a ti.  Ni a sain khua a kum hle a, khawklum lam 40 degree celcius te a ni thuak a, chutiang hnuaiah chuan metal drill te leh rod tanna hmanrua te nen slab te an thiat a, hna a chak lo hle a, crane hmanga slab an han khai sawn chuan ruang rimchhe tak tak alo awm hlawm niin a sawi. Mandalay khawpuiah hian mi sang tam tak chu khawlaiah an la riak a, a tam ber chu chenna in nei tawh lo an ni a, a then chu an la hlauh vanga riak an awm bawk.

Myanmar sipai sorkar chuan lirnghing vanga thi chhinchhiah tawh zat chu 2886 niin an sawi a, hospital indaihlohna a nasa em em a, doctor leh nurse an tlem a, sipai sorkar chuan a hmingin ramdang tanpuina han ngen ve mahse tanpuina a nihna tura hman loh te a awm a, ram thenkhat chu an phur lo hle a ni.





Nimin khan "Ropuiliani Run" Ralvawngah YMA Zobawk Group Inkhawmpui chu Cultural Day Programme nen  Pu Lalramliana, Papuia MLA Lunglei South bialtu chuan khuallian niin a hmanpui.

Khuallian Pu Lalramliana Papuia MLA chuan YMA chu Pawl zahawm leh thianghlim anih thu sawiin, YMA Member te hian he pawl zahawmna vawnhim kawngah mawh kan phur a ni a ti.

Khuallian chuan Culture chu hnam nunphung, zia-rang leh incheina hmanga langchhuak thin anih rualin Mizo Culture hi Kawrchei leh Thangchhuah kawr haka hnam laam hmang chauh va tarlan tum hi a tawk lova, Mizo pipu te nun dan mawi leh chin dan thate kan chhawm nun zui zel hi kan Culture vawnhimna pawimawh ber pakhat a ni a ti a, Ruihhlo lakah kan fihlim mai ni lovin tih takzeta kan do a ngai tih sawi bawkin thluak tha hi mihring pianpui a ni a, taimakna erawh tum chawp theih thil a ni a, YMA member nih leh thatchhiat a inmil lo khuallian chuan a ti bawk.


YMA Zobawk Group Inkhawmpui Cultural Programme hmannaah hian Group huam chhunga YMA Branch hrang hrang member te an tel tha hle a, Mizo hnam lam chi hrang hrang an entir bakah special item tha tak tak te zaithiam zai te ngaihthlak a niin, P&E Department lamin PM Surya Ghar Campaign hun an hmang bawk.
Vawiin he hun hmannaah hian Pu Vanlalliana Councillor, Ward No XI bakah ZPM Southern Hqrs, Lunglei atangin Pu Lalduhawma Vice President leh General Secretary leh Secretary ten khuallian hi an tawiawm a ni.


 


April 1, 2025 khan Mizoram naupiang leh mitthi ah hmeichhia aiin mipa an tam zawk.




ZUNZAM EVENING NEWS (2.4.2025 )

Lungleiah IFAD Design Mission Team te nen Mizoram FOCUS 2.0 hnuaia kut hna thawktute tana hma lakna tur project thar ruahman tur chungchang sawi ho a ni

Lunglei, 2025 Vau thla ni 2: International Fund for Agricultural Development (IFAD) ṭanpuinaa Mizoram puma ei leh bara hmasawnna tur leh kut hna thawh chawi kanna tura hma lakna, Mizoram FOCUS (Fostering Climate Resilient Upland Farming Systems in the North East) 2.0 kalpui tur atana project thar duan tur chungchangah vawiin khan Lunglei DC Conference Hall-ah IFAD Design Mission Team te leh line department hrang hrang ai awhte nen ṭhut khawm buatsaih a ni.

He ṭhut khawm hi Lunglei Additional Deputy Commissioner Pi Rochuangkimi Khenglawt chuan a kaihruai a. IFAD Design Mission Team-a Project Technical Lead Pi Ayurzana Puntsagdavaa chuan Mizoram FOCUS 2.0 kalpui dan tur ruahmanna tlangpui a tar lang a. Project Design Team 2 Leader, LRS&WC Joint Director Pi Rosy Lalmuansangi Hmar chuan project design thar duang tura field visit buatsaih a nih thu leh field visit kalpui dan tur tlangpui a sawi fiah a. Line department hrang hrangte leh project-in a nghawng tur agency hrang hrangte nen Lunglei District-a hlawhtling leh chhawrnahawm zawka Mizoram FOCUS 2.0 kalpui a nih theih nana ruahmanna siam dan tur leh hma lak ṭulna lai ngaih pawimawh zawngte sawi ho zui a ni.

IFAD ṭanpuinain Mizorama district pali (Mamit, Kolasib, Champhai leh Serchhip)-ah kum 2018-2019 aṭang khan kum 6 chhung atan FOCUS project hi kalpui a lo ni tawh a. Tuna project thar, FOCUS 2.0 hnuaia hma lakna hi kum 6 chhung (2025-2026 aṭanga 2031-2032) atan Mizorama district zawng zawngah, block 26-ah, khaw 700-ah chhungkaw nuai khat leh mihring nuai 5 velin an chhawr theih tura kalpui tum a ni a. Budget-ah US dollar maktaduai 72.29 vel ruahman niin, IFAD tum tur 63.3%, Mizoram sawrkar tum tur 20%, scheme dang nena convergence aṭangin 11.7% leh beneficiary-te tum ve tur 5% ni tura ruahman a ni a. Mizoram sawrkar Agriculture & Farmers Welfare Department hnuaia Society for Climate Resilient Agriculture in Mizoram (SCRAM) chu Lead Implementing Agency tur a ni.

He hunah hian FOCUS 2.0 hma lakna turah Lunglei District ODOP (One District One Product) thei - balhla - chinna leh balhla aṭanga thil siam vawrh lar leh tihmasawn tura ruahmanna siam dan kawng zawn ni se, tih a ni a. Tui hna humhalh leh tihpun te, lei venhim leh sawngbawl te, thingtlang lo neih thlakna tur ngaihtuah te, kut hna thawktute hmanrua leh bungraw mamawh hrang hrang ngaihtuah te, tui lianin phai leilet a tihbuai ṭhin venna tur te, kut hna thawktute thar chhuah deh ralna tur ngaihtuah te chu project hnuaia hma lakna atan ngaih pawimawh ni se, tih a ni.

Project Design Team 2 te hian project design siamna atan Lunglei District dinhmun, harsatna leh mamawhte zir chiang turin vawiin leh naktuk khian khaw hrang hrang an tlawh kual dawn a. He'ng khaw hrang hrang an tlawhnaah hian kut hna thawktute leh society-te leh khawtlang hruaitute nen inkawmin, hma lak dan tur an sawi ho ang a. Lunglei District-a hun an hman zawhah Hnahthial District an tlawh leh ang.


Lungleiah ram dang mite hnena ID card pek chhuah a nih loh nana hma lak dan tur sawi ho a ni

Lunglei, 2025 Ṭau thla ni 2: Vawiin khan Lunglei District Bawrhsap Pi Navneet Mann hovin Lunglei DC Conference Hall-ah India khua leh tuite hnena pek ṭhin nihna tihchianna (identity card) hrang hrang ang chi chu ram dang mi, a bikin ṭhenawm ram Myanmar leh Bangladesh aṭanga chhan hrang hrang avanga lo lutte hnena pek chhuah a nih loh nana hma lak dan tur sawi ho a ni.

He hunah hian DC office-a officer-te bakah, card/certificate hrang hrang - Voter ID Card, Aadhaar Card, Birth Certificate, Ration Card, etc. pe chhuaktu office hrang hrang ai awhte, Lunglei District VC/LC Association leh Lunglei Sub-Headquarters YMA ai awhte an tel a. Bawrhsap Pi Navneet Mann chuan ram dang aṭanga raltlan emaw, dan ang emaw, dan ang lo emawa lo lutte'n India khua leh tuite hnena pek ṭhin ID card hrang hrang neih an tum ṭhin a, chu chuan khua leh tuite chanvo leh hamthatna hmuh tur a tikiamin, a chhuhsak ṭhin tih sawiin, hemi veng tur hian khua leh tui ni lote hnena ID card pek chhuah a nih loh nan fimkhur a ṭul a ni, a ti.

He hunah hian ram dang mite hnena ID card hrang hrang pek chhuah palh venna tura fimkhurna tur leh hma lak dan tur rawtna hrang hrang bakah, harsatna awm ṭhinte tar lan leh sawi ho a ni a. Certificate leh ID card dilna atana finfiahna (proof) leh hriatpuina pek chhuah chungchangah te, certificate/ID card lem hmang an lo awm pawha hmu chhuak vat thei tura endikna kawngah te mahni zawn ṭheuhvah fimkhur leh ṭan lak lehzual ni se, tih a ni a. Ram dang mite'n lirthei, ram, in leh bungraw dang an lei theih nana khua leh tuite zinga mahni hming leh nihna lo hawhtir a awm loh nan mipuite pawh fimkhur lehzual a ṭul thu te, hemi kawngah hian khua leh tui zawng zawngte ṭan ho a ṭul thu te tar lan a ni bawk.

He hunah hian Lunglei District-a raltlan awmte fel taka chhinchhiah a nih thu leh DC office aṭangin temporary ID siamsak ṭhin an nih thu tar lan a ni a. Lunglei DC office-in an chhinchhiah danin, tun dinhmun (April 2025)-ah Lunglei District chhungah Myanmar mi raltlan 1,971 leh Bangladesh mi raltlan 63 an awm mek a ni.


Larsap General (Dr) Vijay Kumar Singh, PVSM, AVSM, YSM (Retd) in Lawngtlai District a tlawh

Lunglei, the 2nd April, 2025: Mizoram Larsap General (Dr) Vijay Kumar Singh, PVSM, AVSM, YSM (Retd) chuan vawiin khan lehlangin Lawngtlai District a tlawh. Larsap hian Lawngtlai District chhunga MLA, ADC hotute, Sawrkar hnathawk, VC leh NGO hruaitute meeting a neihpui bakah school 14 te hman tur smart board a hlan a, Diltlang South khuaa kangmei tuarte hnenah tanpuina a hlan bawk.

Larsap hi Lawngtlai District Helipad-ah District Bawrhsap Pu Cheemala Siva Gopal Reddy, SP Pu R. Lokeshwaran leh official dangte'n an lo hmuak a. DC Office tualah Adviser to CM Dr. Lorrain Lalpekliana Chinzah, MLA; Pu Rasik Mohan Chakma, MLA; Pu V. Zirsanga, CEM, LADC leh official dangte'n lo dawngsawngin guard of honour pek a ni.

Larsap General (Dr) Vijay Kumar Singh chuan Mizoram District zinga theihna nasa tak nei Lawngtlai District tlawhna hun tha a nei chu lawmawm a tih thu a sawi a. Numaligarh Refinery Limited (NRL) in Lawngtlai District chhunga zirna tihhmasawn nana CSR kaltlanga school 14 te smart board a pe chu lawmawm tiin, smart classroom nei tura ITI Ltd. leh implementing partner Living Thoughts organisation-te hmalakna fakawm a tih thu a sawi a. Smart board hmang hian zokhaw lama zirlaite'n hmun dang ang thoin thiam thil zirna remchang an nei dawn a, zirna bulthum primary leh elementary education-te kan ngaipawimawh a tul a ni, a ti bawk.

Larsap chuan Lawngtlai District chhunga khaw 13, power supply pek la ni lote'n an neih thuai theih nana hmalak a tul thu sawiin, sawrkar department, VC leh NGO te chu khawtlanga dawmkan ngaite ngaihvena puih tum turin a chah a. Ramri bulhnaia awmte zalen taka inkalpawhna Free Movement Regime (FMR) chu tunhma atanga lo neih tawh a nih thu sawiin, tunhnaiah thenawm ram buai avangin khua leh tuite him zawk nan leh dan lova ramri kana thil tih a awm loh nan inkaihhruaina thar siam a ni a, hei hian harsatna siam a tum lova, khua leh tuite tana tha tura ruahman zawk a ni, a ti a. Ramri kaltlanga ruihhlo tawlhruk a hluar chu veiawm a tih thu sawiin, Mizoram chu ram ralmuang leh nuam a nih zel theih nana tanrual a tul a ni, a ti a. Sawrkar laipui scheme pawimawh hrang hrangte tarlangin, mipuite'n an chhawr tangkai theih nana tanlak a tul thu a sawi bawk.

DC Conference Hall-a Sawrkar Department hotute, VC, NGO, zirtirtute leh zirlaite nena meeting neihah hian District Bawrhsap Pu Cheemala Siva Gopal Reddy chuan Lawngtlai District administration, security dinhmun, project tlangpui, mamawh leh theihna neihte PowerPoint Presentation hmangin a sawifiah a. Pu James Miahlung, Addl. DC in lawmthu sawiin hun hman a khar a ni.

Hemi hnu hian Larsap chuan Diltlang South khuaa kangmei tuarte DC office Chamber-ah kawmin a tawrhpui takzet thu a hrilh a, PMAY hamthatna hmanga in an din leh ngei theih nana hma la turin District Bawrhsap a chah nghal a. Governor's Discretionary Grant kaltlangin kangmeiin a tih chhiat in neitu chhungkaw 9 te hnenah tanpuina sumfai Rs 1,00,000/- leh inluahtu chhungkaw 8 te hnenah Rs 5,000/- theuh a hlan a. Kangmei tuar chhungkuate'n Governor hnenah hian lawmthu an sawi a ni.

Hemi hnu hian Larsap chuan DC Bungalow, Chawnhu-ah Lawngtlai District chhunga MLA leh Autonomous District Council pahnih, Lai Autonomous District Council (LADC) leh Chakma Autonomous District Council (CADC) a CEM leh EM te a kawm bawk.


Lungleiah LMC hnuaia Municipal Sanitation Committee an ṭhu khawm

Lunglei, 2025 Ṭau thla ni 2: Vawiin chawhnu khan Lunglei Municipal Council (LMC) hnuaia Municipal Sanitation Committee chu an Chairman, LMC Vice Chairman Pu K. Lalrinawma kaihhruaiin BoC Hall, Convention Centre, Lungleiah an ṭhu khawm.


Municipal Sanitation Committee Chairman Pu K. Lalrinawma chuan member kal khawmte lawmna thu sawiin, LMC huam chhunga faina kawnga hma lakna kal chho mekah hmasawnna duhawm zawk a awm zel theih nan member-te chu ngaihtuahna seng turin a sawm a. Faina kawnga LMC hnuaia ward hrang hrangte inelna, LMC Award 2024-2025 chu April ni 1, 2025 khan sem a nih thu leh Ward No. 2 (Serkawn leh Zohnuai) chu ward fai bera thlan an nih thu a sawi.

LMC Chief Executive Officer Pu Donny Lalruatsanga chuan thu ngaihtuah tura chhawp chhuahte a sawi fiah a. Committee chuan Lunglei chu bawlhhlawh thlahdah awm lohna khawpui (garbage free city) a nih theih nan hma lak ṭha tiin, a ṭul anga ruahmanna siama bawhzui ni se, a ti a. He hma lakna atan hian LMC Award dawngtu ward palite chu garbage free local council pilot project kalpui nan rawt a ni a. Khawpui faina leh mawina atana retaining wall/step ang chite rawng thuhmun hmanga chei (uniform colour coding) ṭha tih niin, LMC rawng - a pawl leh a vara chei dan ngaihtuah ni se, tih a ni a. LMC huam chhunga faina chungchang inzirtirna tlangaupui a, vawrh lar turin faina palai (cleanliness ambassador) turte ruat niin, khawpui chhung hmun remchang leh langsar laiah te faina inzirtirna thuziak (signage) tar ni se, tih a ni a. Mizoram sawrkara LMC Solid Waste Management Regulations theh luh tawh chu a hma thei ang bera pawmpuina hmuh a nih theih nan bawhzui ni se, tih a ni bawk.

ZUNZAM MORNING NEWS (2.3.2025)

 

Lungleiah fur lo thleng tura chhiatna hrang hrang thleng thei laka himna atana inpuahchahna sawi ho a ni

Lunglei 2.4.2025:   Nimin khan kumin fur lo thleng tura chhiatna hrang hrang thleng thei laka Lunglei District himna atana inpuahchahna hrang hrang sawi hovin Lunglei District Bawrhsap & District Disaster Management Authority (DDMA) Chairman Pi Navneet Mann hovin Lunglei DC Conference Hall-ah ṭhut khawm buatsaih a ni.

Lunglei DDMA Chairman Pi Navneet Mann chuan Mizoramah fur ruahsur avangin khuarel chhiatna hrang hrang - lei min, tui lian leh chumi avanga kawng ping te'n nunna leh in leh lo channa a thlen bakah, nunphung pangngai a tihkhaihlak ṭhin avangin he'ng chhiatna thleng thei lakah hian inralrin lawk a ṭul a ni, a ti a. Hmasawnna hna thawh hrang hrangte chu fur thlen hmaa thawh zawh a nih theih nan leh chhiatna thleng thei laka himna turin works department-te leh a bikin kawngpui zauh hna thawh mek enkawltu NHIDCL te chu chak taka hma la tura chahin, department hrang hrangte pawh eng, tui, kawng, buhfai, ni tin mamawh, hriselna kaihhnawih leh thil dangah fur laia harsatna a awm loh nan mahni zawn ṭheuhvah inpuahchah turin a chah a. Fur laia lei min, kawng chhia leh chhiatna chi dang a thlen thulhah DC Office-a District Emergency Operation Centre (DEOC)-ah report vat ṭhin turin District mipuite chu a chah bawk a ni.

He hunah hian DDMA member-te, sawrkar department hrang hrang official-te, Assam Rifles, BSF leh NHIDCL ai awhte an tel a. Fur lo thleng tura chhiatna hrang hrang thleng thei laka him nana ruahmanna awm sa leh inpuahchahna tur te sawi ho niin, chhiatna thlen thulha report-na turin DC office-a DEOC chu phone number 9862653478-ah eng tik lai pawha biak pawh theih a nih thu tar lan a ni a. Chhiatna thleng thei laka invenna tur leh a thlen thulha rang zawka chet lak a nih theih nan zonal officer-te'n an huam chhunga chhiatna thlen ṭhinna hmun te enfiahin report lo siam se tih niin, hmun hrang hrangah tawm himna hmun (safe shelter) leh veivahna kawng (evacuation route) ruahman ni se, tih a ni a. Office leh agency hrang hrangte'n chhanchhuah hna thawhna hmanrua an neih dan report DC-ah theh lut se, he'ng office hrang hrangahte hian nodal officer inruat ni se, tih a ni a. Chhiatna laka himna atana tih tur leh tih loh tur bakah, biak pawh tur number-te chu zau taka puanzar ni se, tih a ni bawk.


Lirnghingin Tonga Island a sawi, tsunami inralrinna puang

Pathianni khan magnitude 7.1-a na lirnghingin Tonga Islands a sawi niin United States Geological Survey (USGS) chuan a sawi a. Chhimchhaka km 90-a hla, Pangai khuaah pawh hriat niin thliarkar ram, Niue-ah pawh inralrinna dar khawn a ni.US Tsunami Warning Center chuan inralrinna a tichhuak a, ‘tsunami fawn hi metre 0.3 leh 1 inkara sangin Niue leh Tonga vaukamah a thleng thei’ tih an sawi.


A tira inralrinna an tihchhuah hmasakah chuan ‘lirnghing avanga tsunami fawn hlauhawm tak hi Tonga tuipui kama a intanna atanga km 300 huam chhungah a thleng thei’ tih an sawi bawk.Tonga-a thuneitute pawhin mi chengte chu tuipui kam leh a hnaihah awm lo turin an hriattir a. “Tuipui kam hmun hniam laia chengte chu ram lailia hmun sang zawkah insaseng tura hriattir an ni,” tiin Tonga National Disaster Risk Management Office chuan an tar lang.

Lirnghing avanga thil chhia leh thi leh hliam an awm erawh hriat a la ni rih lo.
Tonga hi Pacific Ocean chhim lama Polynesian lamram a ni a, thliarkar 170 chuang awm khawm niin a tuipui kam phut var, tui chhung leilung mawi dang lam leh ram ngaw chhah tha tak a neihte chuan mi a hip hle thin a. Australia khawchhak lam tuipui kam atanga km 3,500 chuanga hlaa awm a ni.

Tonga-ah hian lir a nghing fo thin a, thliarkar awm khawma mi 1,00,000 vel awmte hi lir a nghin duhna hmun, Ring of Fire an tih mai, Asia chhimchhak leh Pacific awmna leilung intawhna laia cheng an ni.Leilung nghahchhan lian tak pahnih hi tun hnaiah a che nasa a, Pacific chhim lam huam chhungah pawh a che reng a. Zirtawpnia magnitude 7.7-a nain Myanmar a sawi pawh kha hemi kal zel hi a ni.

Damlo phai lama   in refer dan tur ti chhuak

Mizoram State Health Care Society chuan Mizoram Universal Healthcare Scheme hnuaia phaia damlo in refer theih dan tur a ti chhuak. Mizoram Universal Healthcare Scheme (MUHS) hnuaiah hian state pawna inenkawl ngai damlo ten awlsam zawk leh a hun taka enkawlna tha an dawn theih nan Simplified Referral System sorkarin a duang a (OM No. D.12016/2/2025-HFW/MUHCS dated 31st March, 2025). He Simplified Referral System hnuaiah chuan empanelled damdawi ina specialist doctor-ten phai a enkawlna mamawh damlo te direct in an refer thei ang. Empanelled damdawi ina specialist doctor-ten damlo an refer zawhah damlote chu Mizoram State Health Care Society Office, Dinthar, Aizawl-ah an in report hmasak ngei ngei a ngai thung ang. Mizoram State Health Care Society hian damlote state pawn damdawi in a inenkawl tura an kal hma in damlo hnenah final authorization letter a lo pe chhuak ang.

Mizoram State Health Care Society Office-a final authorization letter la tura damlote an kal dawnah doctor refer-na lehkha leh damlo Aadhaar Card bakah heng a hnuaia documents tarlante hi ken a ngai: 1. Govt. Employees leh a dependent family member-te tan: Employee Unique ID (issued by concerned DDO) leh Family Declaration, 2. Civil Pensioners leh a chhungte tan: PPO Number lanna (Pension bu) leh Ration Card emaw Ration Card neilo chhungkua tan chhungkaw member list chuanna VC/LC hriatpuina lehkha 3. Contributory beneficiaries (Man chawia inziaklutte) tan: MUHCS enrolment form leh Ration Card emaw Ration Card neilo chhungkua tan chhungkaw member list chuanna VC/LC hriatpuina lehkha 4. AB PM-JAY beneficiaries tan: Ayushman Card/Golden Card He Simplified Referral System hi thu leh awm hma chu Mizoram Universal HealthCare Scheme hnuaia referral system atan hman a ni ang. 

Eirawngbawlna Gas man a atam a tih bakah Mizoram Sorkar chu Hmeichhiate ngaihthahah  a puh bakah 

All India Mahila Congress President Alka Lamba chuan Aizawl Press Club-ah chanchinthar lakhawmtute a kawm naah Mizoram chu a vawi khat lo kalna a nih thu sawiin, Nimin zing khan Chief Minister hlui leh Congress senior leader ni bawk Pu Lal Thanhawla ka kawm a, Mizoram politics History tam tak min hrilh a, ka ngaihlu hle. Congress President leh hruaitute nen inkawmna kan nei bawk a, Congress hmalam hunte kan sawi dun a, beiseina sang tak kan nei a, Central-ah leh Mizoramah pawh Congresss hi kan dingchhuak leh ngei dawn a ni. Tuna Mizoram sorkar hi mipuite mamawh, abikin hmeichhiate mamawh pek kawngah a hlawhchham hlein ka hria. Congress sawrkarna Telengana-ah te chuan Gas bur khat Rs 500 in mipuiten an lei thei a. Congress sorkarna tho Karnataka State-ah chuan hmeichhe tan Bus chuan man free a ni. Mizoram sorkar hian hmeichhiate tan tih a nei em tih hi Chief Minister ka la sawipui dawn a ni a ti.

Nimin chawhnu khan Auditorium, Directorate of Hospital & Medical Education, MINECO-ah Mizoram Universal Health Care Scheme (MUHCS) chungchang zir hona hun buatsaih chu Pi Lalrinpuii, Minister, Health & Family Welfare Department chuan a hmanpui a. 

Mizoram Universal Health Care Scheme' hlawhtling taka kalpui nan Health Department thawmthat hna kalpui mek anih thu Health Minister Pi Lalrinpuii chuan a sawi. Mirethei zawkte chhawmdawlna mamawh pui ber pahnih chu chhiattawhna leh dam loh nikhua hi a ni tiin, chhiattawh chungchang ah thingtlang mipuite in lum ah Sawrkarin ruang a phurh thlen sak tawh hnuah, dam loh nikhua a sum sen phuhrukna -'Mizoram Universal Health Care Scheme' chu ruahman leh tlangzarh a nih tawh thu sawiin a taka mipuiin tangkai taka an hman theih nan Health Department hnuai a thawktute an pawimawh hle thu a sawi. 

Health Minister chuan chhuanlam hrang hrang avanga Primary Health Centre emaw Community Health Centre emaw District Hospital atangin khawpui lian zawk a dam lo enkawl hna hlanchhawn a nih hmain an inentirna hmasaah thawktuten theihtawp chhuah a inenkawl hna an kalpui hmasak thin a pawimawh thu a sawi a. Hetianga hna kalpui a nih chuan Mizoram chhunga PHC-a khum 500 bawr vel leh CHC-a khum 270 bawr velte chu tangkai zawk a hman a nih tur thu leh khawpui Hospital-a khum indaih lohna avanga harstana thleng thin chu nasa taka chhawk zangkhai a nih tur thu a sawi a. Hetihrual hian kan theih bak harsatna a awm a nih erawh chuan dam lo enkawl tura hmun lian zawk a inhlanchhawn chu a tul hun ah chuan inthlahrung lo turin a chah bawk a ni. 

Health Minister chuan 'Mizoram Universal Health Care Scheme' hlawhtling taka kalpui nan Health Department thawmthat a pawimawh thu tarlangin Hospital, CHC leh PHC a dah belh tur Medical doctor 8, Nurse 300, Dialysis technician 10, Laboratory technician 10, X ray technician 15, Pharmacist 6, Public Relations Officer 4, Accounts Manager 3 leh Data Manager 15 lakna tur kalpui mek a nih thu a sawi a. Khawtlang ro hlu leh ui ngawih ngawih ni tur khawp a mi tangkai, thawhhlawk leh hna a inpe mi ni turin kalkhawmte a fuih bawk a ni.

Lunglei Municipal Council (LMC) huam chhunga ward hrang hrangte tana faina leh thianghlimna kawnga intihsiakna, LMC Award 2024-2025 lawmman semna hun chu nimin khan Lungleia Convention Centre Convention Hall-ah buatsaih a ni a. Lunglei High Powered Committee (HPC) Vice Chairman Pu V. Malsawmtluanga'n khuallian niin hun a hmanpui.

Lunglei HPC Vice Chairman Pu V. Malsawmtluanga chuan hriselna nei turin fai a ngai tih sawiin, sum tam tak senga LMC-in faina kawnga inelna a buatsaih chu lawmawm a tih thu leh fai inelna buatsaih chuan faina kawnga harh tharna nasa zawka a thlen a beisei thu a sawi a. Faina chu LMC leh khawtlang hruaitute mawhphurhna chauh ni lovin, mi tin mawhphurhna a ni tih hre thar turin kal khawmte chahin, mahni tihbawlhhlawh ni kher lo pawh tifaitu nih tum theuh turin a chah a. Zin kawngah lirthei nalh tak tak tukverh atanga kawng kama bawlhhlawh paih chhuah mai a la tam chu veiawm a tih thu sawiin, Mipuite chu mahni khawsakna hmun theuhvah bawlhhlawh siam lo tur leh a tifaitu nih tum theuh turin a chah a ni.

LMC Chairman Pu Lalzuithanga pawhin thu sawiin, LMC Award 2024-2025 hlawhtlin nana tha thawhtu zawng zawng chungah lawm thu a sawi a. LMC chuan faina kawngah hma a la chho zel dawn tih sawiin, sawrkar office hrang hrangte, ward committee-te, local council-te, pawl hrang hrang leh mi tinte thawhpuina leh tawiawmna a ngen a ni.

He hun hi LMC Vice Chairman Pu K. Lalrinawma'n a kaihruai a. Executive Councillor Pu Zorinsanga Hmar chuan inlawmna thu sawiin, inhmelhriattirna hun a hmang a. Rev. PC Lalfakawma'n hunserh hmangin,  LMC Chief Executive Officer Pu Donny Lalruatsanga'n LMC Award buatsaih dan report pein, result a puang nghal a. Sub-Headquarters YMA President Pu K. Lalfakzuala pawhin thu a sawi bawk.

LMC Award 2024-2025-ah hian LMC ward 11 zingah Ward No. 2 (Serkawn leh Zohnuai) chu ward fai berah thlan niin, cheng nuai 3 an dawng a. Ward No. 1 (Pukpui leh Zotlang) chu pahnihna niin, cheng nuai 2 an dawng a; Ward No. 9 (Salem leh Lunglawn) chu pathumna niin, cheng nuai 1 an dawng thung a. Ward No. 11 (Lungpuizawl, Zobawk North leh Zobawk South) te chuan consolation prize an dawng bawk. 

LMC Award 2024-2025 hi LMC huam chhunga ward 11-te faina leh thianghlimna kawnga an inelna leh intihsiakna atana buatsaih niin, tun hi a tum khatna a ni a. LMC huam chhunga local council (LC) 24 awmte chu a bial (ward) angin an inel a. Endiktu (Panel of judges)-ah hian Convener, LMC Secretary Pu Lalrinawma kaihhruaina hnuaiah Sub-Headquarters YMA President, Sub-Headquarters MHIP President leh District MJA President te awmin, ward/veng fai endikna hi kalpui a ni.

LMC Award 2024-2025 lawmman semna hunah hian LMC-a elected councillor leh official-te, sawrkar official-te, LMC ward hrang hrang ward committee-te, local council member-te, tlawmngai pawl hrang hrang hruaitute, MJA member-te, zirlaite leh chanvo hrang hrang neite an tel a ni.

Nimin khan Sub Headquarters YMA Hnahthial Office Bearer te leh Sub Headquarters YMA Vigilance & Monitoring Committee te chuan Govt. Hnahthial College Campus a DIET building sak tum chungchangah Pu Lalsiamthanga, Principal Govt. Hnahthial College chu a office-ah an kawm.

Govt Hnahthial College Principal Pu Lalsiamthanga chuan Hnahthial College Campus-ah DIET Building sak tura College ram sahthlak tura tih a nih dante a hrilhfiah a, Sub. Hqrs. YMA hruaitute chuan DIET Building hi sak ni mahse function mai theih a nih dawn loh thu chiang taka Sub. Hqrs. YMA hruaitute bulah School Education Minister in a sawi tawh a, tunah DIET Building sakna tura atana College ram kher an rawn tinzawn leh si chu mak an tih thu an sawi. 

College ramchhungah hian DIET Building sak tura ruahmanna thui tak lo kal tawh chu zahawm an tih viau laiin College tana hun lo kal leh zel tur thlirin College ram hi chu sahthlak loh theih hram nise tih an duhthu leh loh theih loh a sahthlak a nih dawn pawhin College ram chhung ramri hrul lam-ah ni thei hram se tih an duhthu an sawipui a ni.

Vawiin hian Mizoram Larsap Gen. Vijay Kumar Singh chuan Lawngtlai a tlawh dawn.

Mizoram Larsap General. Vijay Kumar Singh vawiina  Lawngtlai a tlawh tur chungchangah nimin khan DC Office Chamber Dist bawrhsap Pu Cheemala Siva Gopal Reddy, hovin lo dawnsawn dan tur ngaihtuahin an thukhawm a, Guard of Honour hi Helipad leh DC Office - ah te  pek tur a tih a ni a. Governor hian Lawngtlaia sawrkar hotute thutkhawm a neihpui dawn avangin, Head of Department zawng zawngte chu kim taka kal turin an inhriattir a ni.

Tun hnaiah Mizoram Police leh Excise Department hmalaknain ruihhlo thahnem tak hmun hrang hrangah man a ni a, Mizoram Police chhuanawm tak tak leh Excise Department-a thawk te inpekna hi a lawmawmin a chhuanawm hle tih ZPM party chuan an tarlang.

Kan ram leh hnam pawi nasa tak khawihtute man chhuak tura tan la zel turin ZPM party chuan kan police-te leh Excise Department lama thawktu zawng zawngte chungah beiseina sang tak an nei a, mipuite pawhin kan Police-te leh Excise Dept. a thawkte puih an ngaihna zawn apianga pui zel turin an ngen tih thuchhuah siamin an tarlang a. Mizoram hi ruihlo kalkawng a nih avangin kan thalai duhawm tak takte ruihloin a man thin hi ZPM Party chuan pawi a ti hle a, mutmawh hnarmawhah a nei mek a ni tiin Tlawmngai Pawl leh Kohhrante hmalakna chhuanawm an tih thu leh kan ram dam nan theih tawp chhuah zel turin an ngen tih an tarlang bawk.

Myanmar lirnghinga thi zat chu 2700 an chuang tawh.

Zirtawpni kalta a Myanmar lirnghing avanga thi zat chu pung chho zelin 2700 a chuang tawh tih Myanmar sipai sorkar chuan an sawi a, hliam tuar zat pawh 4521a ni a, a za tel chin hroiat loh an la awm tih Myanmar sipai sorkar hotu chuan sawiin heng avang hian thi zat hi la pung zel thei anih thu a sawi. Mandalay leh lirnghingin a sawi nat zualna hmunah te chuan zanah an la mu thei lo a, khawlaiah  beidawng takin an vak a, chaw leh tui supply a mumal bawk si ;lo a, tam tak chu khawlaiah puanin kaihin an la riak a, an khawngaihthlak hle niin meduia te chuan an tarlang a ni.

Myanmarah infrastructure chhe lutuk leh politics a buaina chuan chhanchhuahna leh chhawmdawlna hnathawh a timuang hle a, in chim la senghawi loh a tam avangin ruang la hmkuh belh zel rin anih thu chhanchhuaktu pawlte chuan an sawi. Myanmar sipai sorkar hotu Min Aung Hlaing chuan thi zat hi sang thum an chuan rin anih thu TV ah a sawi a, hetih lai hian US Geological Survey chuan lirnghing nat dan leh a huam zau dan atangin thi zat hi sing hawlh thuak thei anih thu an sawi thung.
Mandalay chhehvela thlanmual / invuina hmun a lun hle a, ruang dahna tur body bag an indaih lo a, chaw leh tui thianghlim in tur a harsa bawk a ni.





ZUNZAM MORNING NEWS 1.4.2025

 

CHIEF MINISTER-IN AIZAWL TREASURY OFFICE TE FINANCIAL YEAR TAWP NI HMANPUI

Lunglei 1.4.2025 :  Vawiin khan Chief Minister Pu Lalduhoma, Finance Minister ni bawk te nupa chuan Aizawl Treasury Office pahnihte Financial Year khar ni an hmanpui a. Pu Vanlaldina Fanai, Finance Commissioner, Pu Ramchuana, Finance Secretary leh Finance Department hotu dangten an telpui.

Chief Minister hian, sawrkar kum khar a lo hun leh ta a, Finance Department-a thawktute, kan Treasury Office hrang hranga thawktute zarah engkim fel fai takin kan inching fel thei hi ka lawm hle a ni. Kuminah hian Rs. 900 Crore chuang hret kan chhuahpui dawn a, nikumah khan Rs. 500 Crore vel kan chhuahpui thung a. Hei hian kan sum leh pai dinhmun a lo that deuh deuh zia a tilang a ni, a ti.

Vawiin financial year tawp nia Mizoram sawrkar sum chhuahpui zat dik tak hi naktukah a chiang tura ngaih a ni a. Rs. 900 crore a chuang tura ngaih a ni. Heti hian pension charge lut sa zawng zawng pek fel vek hman a ni a, GPF pawh a lut ang ang pek fel vek a ni a, Medical Bill pawh a lut chin chu pek vek a ni. Nikum kum tawpah khan Rs. 500 crore vel chhuahpui a ni.

Tun sorkar tangka kum tawpa Mizoram sawrkar sum chhuahpui zat dik tak hi vawiin hian a chiang tura ngaih a ni a. Rs. vbc 900 a chuang tura ngaih a ni a. Ti hian pension charge lut sa zawng zawng pek fel vek hman a ni a, GPF pawh a lut ang ang pek fel vek a ni a, Medical Bill pawh a lut chin chu pek vek a ni. Nikum kum tawpah khan Rs. vbc 500 vel chhuahpui a ni tih sorkar thuchhuah chuan a tarlang a ni.


Vawiin atanga a taka hman tan tura ruahman Mizoram Universal Health Care Scheme (MUHCS), pawisa fai pek ngai lova damdawi lama inenkawl theihna tur chu pawl pahnih in an duh lo. 

Sumfai pek ngai lo (cashless) a kalpui tur MUHCS hi April ni 1 atanga a taka hman tan turin March ni 19 khan Chief Minister Pu Lalduhoma chuan a lo hawng tawh a. Damdawi-in a inenkawlte'n an inekawlna senso pek ngai lova ruahmanna chu Non-Government Hospital Association of Mizoram (NGHAM) chuan tun dinhmuna an zawm theih loh tur thu Mizoram State Health Care Society-a Chief Executive Officer chu March ni 28 khan an hriattir a.

Mimal leh kohhran enkawl damdawiin-te hi te hi nitina pawisa lut hrang hrang hmanga kal hram hram an nih avangin cashless anih chuan an inenkawl zo dawn lova, damdawiin sum che vel a buai phah dawn avangin an tan damdawiin enkawl a harsat phah dawn niin an sawi a. Hun kal tawha Mizoram sorkar hnuaia Healthcare Scheme hrang hrangte kalpuina-ah NGHAM member damdawi-inte chuan belhkhawmin cheng vaibelchhe 4 chuang an lo hloh tawh niin an sawi bawk.

NGHAM chuan Mizoram Universal Health Care Scheme thar duan, cashless hi tun dinhmunah chuan an zawm theih loh thu leh, he mi avanga mipui tawrhna nasa tak lo thleng thei hi pumpelh a nih theih na'n, a hma a re-imbursement kalphunga an kal ang khan kal leh phalsak turin an ngen a ni.

Hetih lai hian Mizoram sorkar hnuai a thawk inzawmkhawm pawl Federation of Mizoram Government Employee & Workers (FMGE & W) pawhin MUHCS zawm ve an duh loh thu Chief Minister hnenah tun hnai khan an thlen bawk a. An zawm ve duh loh chhan hrang hrang an tarlan zingah damdawi lama inenkawlna rate tlawm taka siam a nih avangin anmahni'n a hranpin sum tam tak an seng dawn ni a sawi-in an duh lo niin an sawi a ni.     

 


Tunhnaia vawk hri African Swine Fever (ASF) leng thar leh avangin nimin khan vawk 12 an thi leh a, vawk 13 suat a ni bawk.

Nimina vawk thite hi Mamit district a Zawlnuamah vawk 4, Lawngtlai a veng 2-ah vawk 7, Bungtlang South khua-ah 1 a thi a, hrileng darh zel tur venna atan ASF vei vawk 13 Zawlnuamah suat a ni bawk. AH&Vety Department in a chhin chhiah danin kumina ASF hri a len thar leh tak hnuah hian vawk 521 thi leh tawhin vawk 107 suat a ni leh tawh a.

Nikum December ni 24 atanga ni 80 chuang ASF vawk pulhri avanga vawk thi leh suat a awm tawh loh hnu-ah March thla laihawl vela vawk thi report dawn a nih leh tak avangin vawk thi leh damlote sample endik hnu chu Guwahati laboratory-ah thawnin March ni 20 khan African swine fever vawk pulhri vang a ni tih a rawn finfiah ta a ni. Hri darh zel tur venna atan kum 2022 atangin zangnadawmna cheng vbc 14, nuai 33,m sing 2 sang 5 keh 500 pek a ni tawh a ni.


Mizoram Poor Federation chuan mipui tana sorkar hnathawkte leh Mizoram Universal Health Care Scheme (MUHCS) hmang duh lova inhnukdawk damdawi-in te chu sorkar thuchhuak pawm a zawm turin an ngen.

He thu hi nimina Aizawl Press Club a chanchinbumite an kawmnaah sawiin an pawl President Pu Lawmthanga chuan ram budget atanga za a 82 vel zet an hlawh leh inrelbawlna atanga hmang sorkar hnathawk an hlawh atanga thla khata thawh tur sorkarin a bituk sak chu hlawh nei lo pawhin inenkawlna tur atana pawisa an thawh dawn lai a an tha a na tlat chu mahni hmasialna nasa tak a ni, a ti a. Sorkar hnathawk lovin kumkhata inenkawl na’n cheng nuai 5 an hman theih lai a sorkar hnathawk nghet tan inenkawlna senso turah bituk a awm lo a. Miretheite inhlawhfa chawpte nena khaikhin phei chuan hei ai a tam hi thawh inhuam zawk awm tak ni a an hriat thu a sawi a. 

Mizorama aia state hausa Karnataka, Kerala state a sorkar hnathawkte pawhin health care atana contribution an pe daih tawh a ni, a ti a. Mizoram sorkar hnuaia hnathawkte’n MUHCS an duh lo hi inngaihtuah tha leh se an duh a. MUHCS hmanga inenkawlna atana pawisa pek lawk ngai lova inenkawlna man kartin emaw thla khat aia rei lo bill sorkarin a peksak thei tur chu a lawmawm hle a ni, a ti a. Damdawi-in thenkhatin MUHCS an hmang duh lo lehzel te chu mipui hriselna leh damna aia pawisa ngainat lutukna ni bera an hriat thu leh hospital zawng zawngin MUHCS chu hmang vek se an chuan a duh takzet a ni, a ti bawk.


School Education Minister Dr. Vanlalthlana Mizoram sorkar in CSS hnuaia thawkte dah nghehna tur a ngaihtuah mek a ti.

Minister-in a sawi dan chuan school education department hnuaiah a nghet lovin zirtirtu 1,183 lak an ni tawh. Primary school-ah a nghet lovin zirtirtu 234 lak tum mek a ni a, advertisement chhuah ni tawhin heng hna ruakte hnawhkhat tur hian hmalak mek a ni a. Samagra hnuaia thawkte dah nghehna tur dan a hranpa in a awm lova. Amaherawhchu, Mizoram sorkar in CSS hnuaia thawkte dah nghehna tur ‘Government of Mizoram Regularisation of Centrally Sponsored Scheme (CSS) Employees Scheme, 2024’ a siam a, hemi a an luh ve theihna tur hian department-in a buaipui mek a ni a ti. Tun dinhmunah dah ngheh an la awm lo niin a sawi a. Sikul hrang hranga thawk tur LDC hi post 270 ah post 136 lai a ruah avangin indaih lohna a nasa a, tun dinhmunah chuan a nei lo sikula dah tur hi sorkarin a la nei rih lo a ni.

Tun dinhmunah hian Govt. High School 22 leh Govt. Middle School 239-ah headmaster nghet an awm lova. Zirtirtu atana lak, an thawhna tur sikul a thawk lova education department pisa lama chhawr (attached) tak zawk hi mi 200 an awm mek bawk a ni. Mizorama zirtirtu nghet awm lohna sikul hi a vaiin 160 a ni a. High school-ah chuan Govt. Vanzau HS-ah zirtirtu nghet an awm lova. Primary school 105-ah zirtirtu nget awm lovin middle school 54-ah zirtirtu nghet thawk an awm lo bawk a ni.


ZPM PARTY IN MUHCS  A INZIAK LUT VEK TURIN MIPUITE AN SAWM

Mizoram Sorkarin a duan Mizoram Universal Health Care Scheme (MUHCS) chu April ni 1, 2025 atanga hman tan a lo ni dawn ta a, mitin huapzo health care scheme thar dun chhuah a ni ta hi a lawmawm hle a, a buaipuitu Health Minister Pi Lalrinpuii leh sorkar officials te thawrimna leh inpekna ZPM Party chuan lawmawm kan tiin kan chhuang takzet a ni.

April ni 1, 2025-a hman tan mai tawh tur, Mizoram Universal Health Care Scheme (MUHCS) hi Mizorama Health Care Scheme kan neih tawhah chuan a tha ber hial awm e. Mi te ber atanga mi lian ber thlengin a huap kim em em a, hei vang hian ‘Mipui Healthcare’ tia sawi hial a ni. He scheme hnuaiah hian inziahluh theih hun hawn mek a ni a, May, 2025 thleng inziah luh theih a ni ang a, inziak lut hman lo tan July, 2025 thleng late fee chawiin inziah luh theih a ni dawn a ni. Health sub-centre tinah inziah luh theih a ni ang a, online-a inziak lut duh tan https://linktr.ee/muhcs-ah inziah luh theih a ni dawn bawk a ni.

MUHCS kalpui tur hian Chief Minister Pu Lalduhoma kaihhruai Mizoram sawrkar a inbuatsaih nasa hle a, a bul tan nan healthcare atan cheng Vbc.13 dah a nih nghal dawn bakah, sawrkar damdawiin hrang hrangte pawh tihchangtlun chhoh mek zel a ni a. Thawktu mamawh angte pawh lak belh tura ruahman niin, nurse 300 lak belh tura ruahman a nih bakah, ZMC&H-ah cabin 30, khum 82 leh MICU paruk hawn thar a ni bawk a ni. 

A ram mipuite hriselna dinhmun ngaihtuah a, sawrkar nasa taka a inbuatsaih lai mekin, Non-Government Hospital Association of  Mizoram (NGHAM) ten sawrkar ruahman he Scheme hi an zawm ve theih loh tur thu kan hre ta mai hi ZPM Party chuan pawi a ti takzet a. Ram mipuite dinhmun thlir chunga ngaihtuahna thar siam turin NGHAM te kan ngen tak meuh meuh a ni.

Federation of Mizoram Government Employees & Workers (FMGEW) ten anmahni huamtir ve rih lo tura an ngenna pawh ZPM Party chuan a lo hria a.  Huamtir an duh loh chhan an tarlan pawh, a tul anga zawi zawia a famkim lo lai a lo awm a nih pawhin siamrem zel theih a ni turah kan ngai a ni.   

Mizoram Universal Health Care Scheme hi mipuiin a taka kan chhawr ngei theihna tur leh kan ram tan malsawmna thar a ni tih hriaa a buaipuitu ten inziahluh hun a ruahmanah inziak lut vek turin ZPM party chuan mipuite kan sawm a ni tiin Media & Publicity Department,ZPM General Headquarters,Aizawl chuan nimin khan thuchhuah an siam a ni.


Artui a Mizoram a intodelh theihna turin Sorkar hian hma a la mek zel niin Animal Husbandry and Veterinary department hotute chuan an sawi.

Vety department hotute sawi dan chuan Thenzawl a A.H & Vety. Farm Complex-ah Mega Egg Production Farm din tum mek a ni a, department in NABARD RIDF – XXX hnuaia Project sum cheng vaibelchhe 20 leh nuai 60 a hmuh atanga hmalak chhoh tur a ni, an ti a. He Project-ah hian arpui nuai khat vulh theihna tura duan niin Mizorama artui thar lam leh thianghlim tam zawk tharchhuah theihna tura ruahman a ni. 

Ruahmanna hi zawh fel a nih hunah Public Private Partnership (PPP) hmanga enkawl chhunzawm tum a ni. Sa a Mizoram a intodelh theih na'n north eastern council (NEC) hnuaiah Project pathum - Lungkawlha sial inthlahpunna hmun (Mithun Multiplication Centre), Lengpui a tam thama vawk vulhna tur (Integrated Piggery Farming) ruahmanna leh Ailawng a tam thama vawk leh ar vulhna hmun tur (Integrated Piggery & Poultry Farming) te chu ruahmanna lian tham kalpui mek a ni.


Insual rawnna vanga thleng ngei nia hriat PS Muanga thihna a mawhphurtua puh mi pakhat Lalruatthara, Champhai Kanan Veng ni-a insawi chu Inrinni zan khan Champhai Police kutah a in pe.

Inrinni zan khan PS Muanga kum 28 mi, Champhai Bethel veng chu Chhang -phut Field Pavillion atangin a tla a, Damdawi in panpui a nih laiin a boral.

He thihna thleng chungchangah hian insual rawnna a thleng ngei nia hriat a ni a. A mawhphurtua puh mi pakhat Lalruatthara, Champhai Kanan Veng ni-a insawi chu Inrinni zan khan Champhai Police kutah a in pe. Champhai Police-in an chhui zuina kal zelah thu zawhfiah turin mi 6 an man belh leh tawh a, thu an la zawtfiah mek a ni.He thihna thleng chung -changah hian nunna chan PS Muanga nu chuan Champhai Police station-ah FIR a thehlut a ni.

MZP Hqrs. Champhai chuan an Executive member PS Muanga thihna chungchangah hian  thu leng vak  a tam hle a, a thihchhan diktak hriat a nih vat theihnan MZP Headquarters Champhai chuan hma a la zel dawn  tih an tarlang a. PS Muanga thih danah hian thil fel tawk lo a awm ngei nia hriaiin Champhai Police Station-ah a thihna chhan dik tak chhui turin ngenna an thehlut a, pawi khawihtute chu an phu tawk hremna an hmuh theihna tura a tawp thlenga hma an lak tur thu an sawi a. Champhai Police lam ten theihtawp chhuah a he thihna chungchang a hma an lak na ah lawmthu an sawi bawk.

Champhai Bethel VC pawhin thuchhuah siamin an thu thlen te ngaih pawimawh saka chak taka hma  laksak tu Champhai Police te an chhuang takzet tih an sawi a,  vengchhung mipuite pawh dawhthei taka khawtlang hruaitute thu an ngaichang zel hi a lawmawm in veng tangrual an nih zia a ti lang chiang em em a ni tih an tarlang a.  Heng thilsual ti tu te hi Dan anga an chunga rorel anih ngei theih nan hma hi lak chhunzawm zel a ni dawn tih vengchhung mipuite an hriattir a ni.

Thu dawn danin PS Muanga leh kutthlaktua puhte hi tun hma lamah inhmuh thiam lohna an lo nei tawh niin hemi zan hian Chhangphut Field-ah hian an inhmu a. PS Muanga hi thleng hmasa-in Lalruatthara leh a thiante hian Chhangphut field panin he thil hi a thleng zui ta ni a thudawn a ni. Pausianmuanga hi Pathianni chawhma dar 11:30 khan Bethel thlanmualah vuiliam a ni.


Myanmar lirnghing avanga thi zat chu pung chho zelin 2056 an tling tawh.

Myanmar sipai sorkar thupuangtu chuan an rama lurnghing avangin thi zat pung chho zelin 2056 an tling tawh a, hliam 3900 aia tam an awm a, chin hriat loh mi 270 chuang an awm tih a sawi a. Mithite sun nan April ni 6 thleng an hnam puanzar a ngul chanve a zar tur a nih thu a puang. Lirnghingin a sawi nat ber zinga mi Mandalay khawpui chhim lam Km 40 vela awm Kyaukse khuaah pre school chu chim zingah a tel a, he pre school chim darh nuaiah hian naupang school bag rawng hrang hrang te, lehkhabu leh spidermantoys te, an zirna hmanrua alphabet te, chair leh dawhkan keh nuai karah hmuh a ni a, nu pakhat chuan lir a nghing tih a hriat veleh a naute pre school a kalna lamah a tlan vat a, mahse a lo chim vek tawh si avangin, a ruang chu darkar 3 hnuah hmuh a ni. 

Chutiang chuan naupang engemawzat in chim chuan a delh hlum a, an chhungten mittui nen an thlir a ni.Tualchhung mite chuan he school ah hian naupang kum 7 hnuai lam  70 vel an awm niin an sawi a. School neitute chuan naupang 12 leh zirtirtu pakhat an thi niin an sawi a, mahse tualchhung mite chuan thite hi a lo berah 40 an ni ang an ti.

AFP chuan Mandalay ah zan thumna atan mi tam tak khawlaiah an la riak a, tamtak chu haw na tur in neilo an ni a, a then chu ina riak ngam rih lote an ni a, thenkhatin puanin an kaih a, thenkhat chu kawng laiah building chimin a delh theih lohna tura ngaihah blancket phahin an mu tawp a, naupangte pawh an tel tih a sawi.Lirnghing vanga thi zingah hian china mi 3 leh french mi 2 pawh an tel a, inbiakpawhna lam a chhiat avangin Myanmar lirnghinga thi zat dik tak pawh hi hriat a la ni chiah lo a, thi zat hi la pung chho thei a ni.

Thailand khawpui Bangkok lamah pawh inchhawng sang, chhawng 30 sak mek chim avanga thi zat chu 19 an tling tawh a. He in chim atanga document lak chhuah tum construction conpany a thawk nia insawi chinese mi 4 te police ten an man a ni.




I chhiar tur te

Kumin April atangin Mizoramah Mit pe (Eye Donate) 32 an awm tawh

Vawiin 25.8.2025 khan 40th National Eye Donation Forthnight Programme, Health Worker Training School, Kulikawna neih chu Dr. Lily Chhakchhua...